Her yıl bir milyondan fazla insanın ölümüne sebep olan diyabet, dünya genelinde giderek artan bir sağlık sorunu. Ancak hastalığın belirtilerini bilmek ve yaşam tarzı değişiklikleri yapmak, bu tehlikenin önüne geçmek için oldukça önemli. Bu hayati hastalık için diyabetin nedenleri, belirtileri ve korunma yolları için yapmanız gerekenler:
Diyabet, halk arasında şeker hastalığı olarak bilinir ve kandaki şekerin işlenememesi sonucu ortaya çıkar. Vücuttaki insülin seviyesi yetersiz kaldığında ya da insüline yeterince yanıt verilmediğinde, kan şekeri seviyeleri yükselir. Kontrol altına alınmadığında kalp krizi, inme, körlük ve böbrek yetmezliği gibi ciddi rahatsızlıklara yol açabilir.
DÜNYA GENELİNDE DİYABET DURUMU
Dünya Sağlık Örgütü’ne (WHO) göre, her yıl 1,5 milyon kişi diyabete bağlı nedenlerden hayatını kaybediyor. Uluslararası Diyabet Federasyonu’nun (IDF) 2021 verilerine göre, dünyada 537 milyon yetişkin diyabetle yaşıyor ve bunların çoğu düşük ve orta gelirli ülkelerde bulunuyor. Obezitenin artışı ve sağlıkta eşitsizlikler nedeniyle, 2050 yılına kadar diyabet hastalarının sayısının 1,3 milyarı aşması bekleniyor.
DİYABETİN NEDENLERİ
Diyabetin ana sebebi, yemek yedikten sonra vücudun karbonhidratları şekere dönüştürmesi ve insülin hormonunun bu şekeri enerjiye dönüştürmede yetersiz kalmasıdır. Sonuç olarak, kanda şeker birikir ve çeşitli sağlık sorunlarına yol açabilir.
DİYABETİN TÜRLERİ
Diyabetin en yaygın türleri şunlardır:
- Tip 1 Diyabet: Pankreasın insülin üretimini durdurması sonucu ortaya çıkar. Genetik veya viral enfeksiyonlar sebep olabilir.
- Tip 2 Diyabet: Pankreasın yeterli insülin üretememesi veya üretilen insülinin etkisiz olması durumudur. Genellikle orta yaş döneminde ortaya çıkar.
- Gestasyonel Diyabet: Hamilelikte insülin yetersizliği nedeniyle gelişir ve doğum sonrası tip 2 diyabete dönüşme riski taşır.
DİYABET BELİRTİLERİ NELERDİR?
Diyabetin en yaygın belirtileri arasında çok susamak, sık idrara çıkmak, yorgunluk, istemeden kilo verme, bulanık görme ve yaraların geç iyileşmesi yer alır. Özellikle 40 yaş üstü bireyler, diyabet açısından daha yüksek risk altındadır.
DİYABETTEN KORUNMA YÖNTEMLERİ
Diyabetten korunmak için sağlıklı beslenmek ve düzenli egzersiz yapmak önemlidir. İşlenmiş şekerli gıdalardan uzak durmak, kepekli tahıllar ve sebze-meyve tüketimini artırmak, kan şekeri seviyesini dengelemek açısından kritik öneme sahiptir. Ayrıca, haftada en az 2,5 saat aerobik egzersiz yapmak önerilir.
Diyabetin önlenmesi ve kontrolü için yaşam tarzı değişiklikleri yapmak hayati öneme sahiptir. Sağlıklı beslenme alışkanlıkları ve fiziksel aktivite ile diyabet riskini azaltabilir ve sağlıklı bir yaşam sürdürebilirsiniz. Unutmayın, erken teşhis ve tedavi, diyabetin kontrol altına alınmasında büyük bir fark yaratabilir.
