Bir başkası sizi kolayca gıdıklayabilirken, kendi kendinizi neden gıdıklayamazsınız? İşte beynin bu ilginç mekanizmasının arkasındaki bilimsel açıklamalar şunlardır:
Gıdıklanma, vücudun belirli bölgelerine yapılan dokunuşlara karşı istemsiz bir tepki olarak ortaya çıkar. Genellikle kahkahalara yol açan bu his, evrimsel süreçte tehlikelere karşı bir savunma mekanizması olarak gelişmiştir. Hafif bir gıdıklanma hissi, vücudumuzda bir böceğin dolaştığını fark etmemizi sağlayabilir.
En duyarlı bölgeler ise ayak tabanları, koltuk altları, boyun ve yan karın bölgesidir. Gıdıklanma, hem gülme hem de hafif bir panik hali yaratır. Bu his, beynin beklenmedik bir dokunuşu algılayarak alarma geçmesiyle oluşur.
BEYİN NEDEN KENDİ GIDIKLANMAYI ENGELLİYOR?
Kendi kendimizi gıdıklayamamamızın arkasındaki sır, beynin hareketlerimizi önceden tahmin etme yeteneğinde saklıdır. Beyin, kendi dokunuşlarımızın neden olduğu hisleri baskılar.
Sinirbilimciler, bu durumun beyindeki serebellum (beyincik) ile ilişkili olduğunu keşfetmiştir. Serebellum, hareketleri izler ve tahmin edilebilir hislere duyarsızlaşmayı sağlar. Örneğin, yürürken kollarımızın yanımıza sürtünmesini fark etmeyiz. Benzer şekilde, kendi kendimizi gıdıklama girişimlerimizde, beyin bu dokunuşun kaynağını bilir ve tepki vermez.
KENDİNİ “GIDIKLAMA” DENEYLERİ
Bilim insanları, bu ilginç fenomeni anlamak için çeşitli deneyler gerçekleştirmiştir. Humboldt Üniversitesi’nde yapılan bir çalışmada, katılımcılar hem kendilerini hem de birbirlerini gıdıkladılar.
Araştırmalar, başkası tarafından gıdıklanmanın daha yoğun bir tepki oluşturduğunu, kendini gıdıklama girişimlerinin ise daha düşük şiddette bir his yarattığını ortaya koydu. Bu bulgular, beynin kendi hareketlerini tahmin etme yeteneğini bir kez daha doğruladı.
GIDIKLAMA FENOMENİ HALA GİZEMİNİ KORUYOR
Gıdıklama, bilim dünyasında hala tam olarak anlaşılamamış bir fenomen. Geçmişte Aristoteles, Galileo ve Francis Bacon gibi düşünürler de bu konuyu merak etmişti.
Bilim insanları, gıdıklamaya verilen tepkilerin duygusal süreçlerle nasıl ilişkili olduğunu anlamaya çalışıyor. Bazı teoriler, bunun beynin tahmin edemediği bir dokunmaya karşı verdiği tepki olduğunu söylerken, diğerleri sinirsel mekanizmaların baskılayıcı etkisine dikkat çekiyor.
Gıdıklama gibi basit görünen bir konunun bile beynin karmaşık yapısıyla nasıl bağlantılı olduğunu öğrenmek, insan bedenine olan hayranlığımızı artırıyor.
