Demans, yaşla birlikte ilerleyen nörolojik bir hastalık olarak çeşitli belirtilerle kendini gösteriyor. Şimdiye kadar hafıza kaybı, kaygı gibi semptomlarla bilinen demans, son olarak duş alırken kokuları fark edememekle ilişkilendirilen bir yeni belirtisiyle gündeme geldi. Peki, bu durum demansı işaret ediyor olabilir mi? İşte bilmeniz gerekenler şunlardır:
Demans, halk arasında “bunama” olarak da bilinen, 65 yaş ve üzerindeki bireylerde sıklıkla karşılaşılan nörolojik bir hastalıktır. Unutkanlık, kaygı, dikkat ve karar alma güçlükleri gibi belirtilerle ortaya çıkan bu hastalık, zamanla kişinin günlük yaşamını etkileyerek büyük zorluklara yol açabilir.
Son dönemde yapılan araştırmalar, demansın bilinen belirtilerine bir yenisini ekledi. Bu yeni belirtinin, banyoda kendini gösterdiği ifade ediliyor. Özellikle şampuan ya da vücut kremi gibi tanıdık kokuları fark edememek, demansın erken evrelerinde görülebilecek bir semptom olabilir.
KOKU ALMAK NEDEN ÖNEMLİ?
Demans, beynin çeşitli bölgelerinde meydana gelen değişikliklerle bağlantılı olarak ortaya çıkar ve bu değişiklikler duyusal bozukluklara yol açabilir. Bu bozukluklar arasında en dikkat çekici olanlardan biri de koku alma kaybıdır. Nöroloji uzmanları, demansın ilerleyen evrelerinde koku alma duyusunun azalmasının sıklıkla görüldüğünü belirtiyor.
Nörolog Dr. Meredith Bock, koku alma kaybının demansın nörodejeneratif sürecinin bir parçası olduğunu vurguluyor. Beyindeki duyusal işleme yeteneğinin zayıflaması, hastaların tanıdık kokuları fark etmesini zorlaştırabilir. Bock, bu durumu “Demansa neden olan nörodejenerasyon süreci, kokuyla ilgili duyum ve duyusal işlemeyi etkileyebilir” şeklinde açıklıyor.
BANYODA DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER
Banyodaki bu belirti, her ne kadar dikkate alınması gereken bir uyarı olsa da, sadece demansın bir işareti olarak değerlendirilmemelidir. Demansın erken belirtileri arasında koku alma kaybı yer alabilirken, aynı zamanda yaşlanma süreci, alerjik reaksiyonlar ya da sinüs tıkanıklığı gibi durumlar da benzer etkiler yaratabilir.
Dr. Bock ve diğer uzmanlar, koku kaybının tek başına bir hastalığın belirtisi olarak kabul edilmemesi gerektiğini, doğru tanı için mutlaka bir uzmana başvurulması gerektiğini belirtiyor.
KOKU DUYUSUNUN GERİ KAZANILMASI MÜMKÜN MÜ?
Koku alma kaybı yaşayan kişiler, bu duyularının geri kazanılıp kazanılamayacağını sıklıkla sorguluyor. Ne yazık ki, Dr. Bock’un ifadesine göre, Alzheimer veya Parkinson gibi nörodejeneratif hastalıklar nedeniyle gelişen koku kaybı geri getirilemez. Ancak bu durum her vakada aynı şekilde gerçekleşmeyebilir ve bazı hastalar için iyileşme mümkün olabilir.
KOKU KAYBININ GECİKMELİ ETKİLERİ
Nörologlar, koku kaybının zaman içinde yavaşça meydana geldiğini, dolayısıyla kişinin bilişsel bozuklukları fark etmeden önce bu değişikliklerin başladığını belirtiyor. Bu nedenle, koku alma bozuklukları, demansın erken belirtilerinden biri olarak kabul edilebilir, ancak tanı için kapsamlı bir değerlendirme gereklidir.
ERKEN TESPİT HAYATİ ÖNEME SAHİP
Demansın erken evrelerinde belirtiler bazen çok belirgin olmayabilir ve hastalar bu semptomları yaşlarının getirdiği doğal değişiklikler olarak kabul edebilir. Ancak, erken tanı ve tedavi süreci, hastalığın ilerlemesini engellemek ve yaşam kalitesini artırmak açısından büyük önem taşır. Bu yüzden, koku alma gibi küçük ama önemli değişiklikleri göz ardı etmemek ve uzmanlara danışmak her zaman en doğru yaklaşım olacaktır.
